تاریخچه تشکیل صندوق شورای عالی عتف:

با عنایت به اینکه توسعة پایدار و پیشرفت هر کشوری مرهون پرورش، حفظ و نگهداری سرمایه‌های علمی، پژوهشی و فناوری آن کشور است، از این رو حمایت از این قشر توانمند جامعه به منظور استفاده و حمایت از فعالیتهای علمی آنان در زمینه های گوناگون در راستای تولید علم و فناوری از اولویت ویژه ای برخوردار است. برای نیل به این هدف و به منظور حمایت از محققان و ساماندهی مناسب برای تولید علم و فناوری و آماده سازی بستر اجرایی آنها در جهت سوق دادن منافع تحقیقات و فناوری به مردم و در نهایت توسعة پایدار کشور، صندوق حمایت از پژوهشگران کشور در سال 1382 بنا به پیشنهاد شورای پژوهشهای علمی کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و زیر نظر شورای پژوهشهای علمی کشور فعال شد.

سیاستگذاران و تصمیم‌گیران کشور، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران را از ابتدای تاسیس به عنوان یکی از زیرمجموعه های شورای پژوهشهای علمی کشور در نظر گرفته بودند تا این صندوق بتواند پشتیبانی لازم را از تصمیم‌ها و سیاست‌های تعیین شده توسط بالاترین نهاد سیاست‌گذار علم و فناوری کشور را بعمل آورد. خوشبختانه این صندوق که اینک نام آن به بنیاد ملی علم ایران تغییر یافته و زیر نظر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری فعالیت می کند در طی بیش از دو دهه گذشته خدمات شایانی انجام داده است. با این وجود متولیان امر سیاستگذاری علم و فناوری در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) نیاز به یک صندوق دیگر را که بتواند در سطحی گسترده تر و از برنامه های مصوب این شورا حمایت کرده و این مصوبات را عملیاتی کند ضروری دانستند.

براساس قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، حمایت و پشتیبانی از توسعه و ارتقاء تحقیقات بنیادی، توسعه‌ای و کاربردی و تجاری‌سازی آنها امری ضروری است، همچنین براساس ماده 4 قانون مذکور "اولویت‌بندی و انتخاب طرح‌های اجرایی بلندمدت سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری"، و "بررسی و پیشنهاد منابع مالی مورد نیاز در حوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری" از جمله وظایف شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در نظر گرفته شده است.

با توجه به موارد فوق، تاسیس صندوقی ذیل شورای عالی عتف با اهداف زیر بویژه از اوایل سال 1397 با جدیت پیگیری شد.

• تقاضا محور کردن رساله‌ها و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی و استفاده از ظرفیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران پسا دکترا برای کمک به رفع چالش‌های فراروی دستگاه‌ها و کشور در قالب گرنتهای پژوهشی،

• فراهم سازی منابع لازم برای حمایت از تحقیقات بنیادی خاص و در مرزهای دانش در راستای دستیابی کشور به جایگاه مرجعیت علمی در منطقه،

• جهت­دهی به فعالیت­های پژوهشی و توسعه فناوری در کشور در راستای تحقق اهداف و اولویت­های مصوب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری،

• مشارکت در اجرای پژوهشهای کاربردی در راستای حل چالشها و مسائل ملی، بخشی و دستگاهی،

• بهبود و ارتقاء نظام تخصیص منابع مالی به طرح‌های کلان ملی.

پیگیریهای انجام شده سبب تصویب اصل ایجاد صندوق شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در جلسه 826 شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 01/11/1398 شد. از اوایل سال 1402 پیگیریهای مجدانه ای توسط آقای دکتر زلفی گل، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و آقای دکتر صالحی دبیر کل محترم شورای عالی عتف انجام شد و خوشبختانه اساسنامه صندوق در جلسه 890 مورخ 16/08/1402 شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و در 12 آذرماه سال 1402 توسط رئیس جمهور شهید دکتر رئیسی برای اجرا ابلاغ شد.

به منظور راه اندازی صندوق، از آبان 1402 شورایی با همت آقای دکتر صالحی تشکیل و موارد مختلف را مورد بررسی و پیگیری قرار دادند. در اواخر بهمن 1402 مطابق اساسنامه ابلاغی صندوق، به پیشنهاد دبیر کل شورای عالی عتف و با حکم نایب رئیس شورا و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری آقای دکتر محمد حسین بهشتی به عنوان سرپرست صندوق تعیین و منصوب شد و از آن زمان فعالیتهای صندوق به شکل رسمی آغاز شد.   

صاحبنظران و همکاران مشارکت کننده در تاسیس و راه‌اندازی صندوق شورای عالی عتف

·         دکتر مسعود برومند (دبیرکل وقت شورای عالی عتف و معاون وقت پژوهش و فناوری وزارت عتف)

·         دکتر غلام حسین رحیمی (دبیرکل وقت شورای عالی عتف و معاون وقت پژوهش و فناوری وزارت عتف)

·         دکتر سعید سمنانیان (مشاور دبیرکل وقت شورای عالی عتف)

·         دکتر پیمان صالحی (دبیرکل شورای عالی عتف و معاون پژوهشی وزارت عتف)

·         دکتر اسکند زند (مشاور دبیرکل شورای عالی عتف)

·         دکتر صفر بیگ‌زاده (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران)

·         دکتر مهدی پاکزاد (معاون اجرایی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور)

·         دکتر سید فرهنگ فصیحی (دبیر کمیسیون هماهنگی)

·         دکتر رضا نقی‌زاده (عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور)

·         دکتر احسان احتشام نژاد (عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و مدیر حوزه معاونت پژوهشی وزارت عتف)

·         دکتر فاطمه هشدار (کارشناس ارشد وقت صندوق نوآوری و شکوفایی)

·          دکتر رضا گرایی نژاد (رئیس اسبق امور آموزش سازمان برنامه و بودجه)

·         دکتر محسن حسنی (مدیر مالی اسبق چند موسسه پژوهشی)

·         آقای فرهاد بهرامی (رئیس اسبق اداره بودجه و تشکیلات وزارت عتف)

·         دکتر آرش رزمی (کارشناس ارشد دبیرخانه شورای عالی عتف)

·         آقای پیام چینی فروشان (کارشناس ارشد دبیرخانه شورای عالی عتف)